Cách sơ cứu khi bị bỏng điện

Các tình huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày không thể lường trước được, một trong số đó chính là bị bỏng điện. Nó gây ra nguy hiểm cho người bị bỏng thậm chí nặng có thể bị biến dạng cơ thể ( hoặc gây tử vong) nếu không được sơ cứu và điều trị đúng cách. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn cách sơ cứu khi bị bỏng điện. 

Các tác nhân gây bỏng điện

Thông thường có 2 loại tổn thương khi bỏng điện, bao gồm:

Bỏng do tia lửa điện: tia lửa điện thường có nhiệt độ rất cao, khoảng 3200-4800 độ C, thời gian tác dụng rất ngắn, chỉ khoảng 0.2-1.5 giây. Có đến 80% nhiệt năng bức xạ ánh sáng của tia lửa điện là chùm hồng ngoại, có khả năng gây ra các vết bỏng nông, bỏng phía cơ thể hướng về tia lửa điện hoặc bỏng các phần hở của cơ thể. Nếu bị bỏng điện do điện thế cao trên 1000 vôn có thể gây bỏng sâu hoặc bỏng trung bì.

Bỏng do luồng điện dẫn truyền vào cơ thể: khi bị luồng điện truyền vào cơ thể có thể gây ra các tổn thương tại chỗ (bỏng), hoặc có thể tổn thương toàn thân như ngừng hô hấp, tim ngừng đập và sốc điện. Một trong những hiện tượng bỏng điện có hiệu điện thế cao hàng trăm vôn chính là bỏng do sét đánh.

Nguyên nhân gây bỏng điện

Một số nguyên nhân chính gây ra bỏng điện:

–         Tiếp xúc hoặc gần sát với đường dây điện cao thế

–         Tiếp xúc với đường dây điện bị đứt, cột điện bị đổ

–         Nghe điện thoại ngay bên cạnh đường dây cao thế

–         Do bị sét đánh

Cơ chế gây bỏng điện

Các mức độ của bỏng điện phụ thuộc vào các yếu tố sau:

–         Dòng điện một chiều hoặc xoay chiều

–         Hiệu thế của dòng điện là cao hay thấp

–         Cường độ dòng điện khi chạy qua cơ thể

–         Điện trở của mô cơ thể

–         Thời gian dòng điện truyền qua cơ thể

–         Đường truyền qua cơ thể

–         Luồng điện đi qua não, tim thường gây nguy hiểm tới tính mạng.

–         Luồng điện có hiệu thế cao khoảng từ 100-50000 vôn

–         Luồng điện khi truyền qua cơ thể sẽ đi theo con đường có ít điện trở nhất.

–         Khi luồng điện truyền đến cơ thể mà gặp phải các phần có điện trở lớn hơn như da hoặc xương thì điện năng lúc này sẽ biến thành nhiệt năng (định luật Joule – Lenz).

Các tổn thương do bỏng điện

Tổn thương toàn thân

Điện lực càng lớn thì sẽ càng kích thích mạnh tới các trung khu điều chỉnh tuần hoàn hô hấp, hệ thần kinh thực vật và hệ thần kinh trung ương. Điều đó dẫn tới hiện tượng ức chế mạnh và khiến cho các bộ phận sống trong cơ thể bị rối loạn cấp. Có 4 mức độ rối loạn bệnh lý cấp:

–         Nhẹ: tri giác còn nguyên vẹn nhưng cơ đã bị co cứng lại

–         Vừa: các cơ bị co cứng mạnh. Nếu vị trí bị luồng điện truyền qua người cách xa mặt đất, nạn nhân có thể bị điện giật bắn ra và rơi xuống đất, gây ra chấn thương và mất tri giác.

–         Nặng: ngoài bị mất tri giác ra thì người bị bỏng điện có thể bị rối loạn nhịp tim (rung thất) hoặc rối loạn hô hấp (ngừng hô hấp).

–         Rất nặng: người gặp nạn có thể rơi vào trạng thái chết lâm sàng. Thậm chí dẫn tới tử vong do rung thất ngừng tim hoặc ngừng hô hấp.

Nếu người bị bỏng điện được sơ cứu kịp thời và mức độ tổn thương toàn thân không quá nghiêm trọng thì nạn nhân có khả năng thoát khỏi những tình trạng trên và bước sang thời kì của bệnh bỏng với những đặc điểm chung:

–         Sốc bỏng. suy thận cấp, nước tiểu có chứa huyết sắc tố hemoglobin và sắc tố cơ myoglobin.

–         Bị nhiễm độc, nhiễm khuẩn nặng.

–         Chảy máu thứ phát dẫn đến tình trạng thiếu máu.

–         Loét cấp đường tiêu hóa.

–         Suy mòn bỏng phát triển nhanh.

–         Rối loạn vận động, cảm giác hoặc có bệnh lí tâm thần sau bỏng.

Tổn thương tại chỗ

Tổn thương tại chỗ do bỏng điện thường có các biểu hiện ở điểm vào và ra của luồng điện. Các vị trí thường gặp như bàn chân, bàn tay. Đặc biệt trẻ em có thể bị bỏng điện ở môi, miệng hoặc lưỡi do ngậm vào cực điện. Điện trở càng cao thì cường độ càng mạnh, hơn nữa thời gian tác dụng của dòng điện với cơ thể càng lâu thì sẽ tổn thương tại chỗ càng sâu và rộng.

Tổn thương tại chỗ do bỏng điện thường là các đám da hoại tử hình tròn, hình bầu dục có màu vàng đục hoặc bị than hóa, xám đen. Trong thời gian đầu bị bỏng điện, sẽ rất khó để chẩn đoán chính xác mức độ sâu của vết bỏng.

Bỏng điện có thể làm hở hốc phế quản đối với các vùng thành bụng hoặc thành ngực khi hoại tử rụng. Đối với các vùng xương trán hoặc xương sọ có thể bị thủng và hoại tử xương, sẽ dẫn tới chứng viêm màng não.

Cách sơ cứu khi bị bỏng điện

Không chạm vào nạn nhân khi họ vẫn tiếp xúc với luồng điện

 Đầu tiên bạn cần ngắt hết các thiết bị điện hoặc nguồn điện chính trong nhà để ngăn không cho dòng điện tiếp tục truyền qua cơ thể nạn nhân. Trong trường hợp không thể ngắt được nguồn điện thì ngay lập tức, bạn nên đứng trên bề mặt khô ráo và dùng một thanh gỗ để đẩy nạn nhân ra khỏi nguồn điện. 

Không nên sử dụng vật bằng kim loại hoặc vật bị ướt, vì chúng dễ bắt điện, khiến cho bạn sẽ bị điện giật.

Không di chuyển nạn nhân khi không cần thiết

Sau khi tách nạn nhân ra khỏi dòng điện, cố gắng không di chuyển họ tới vị trí khác trừ trường hợp cần thiết.

Kiểm tra xem nạn nhân có phản ứng không 

Sau khi bị điện giật, nạn nhân có thể lâm vào tình trạng bất tỉnh hoặc không có bất kì phản ứng nào khi bạn chạm vào hay nói chuyện với họ. Trong trường hợp nạn nhân ngưng thở, bạn cần thực hiện các bước sơ cứu khi bị bỏng điện như hô hấp nhân tạo và dùng thủ thuật hồi sức tim phổi ngay lập tức.

Gọi cấp cứu

Khi nạn nhân không có phản ứng, hoặc bị bỏng do đường dây điện cao thế, hoặc do sét đánh. Người gặp nạn có các dấu hiệu bỏng nặng, tim đập nhanh, ngưng tim, co giật, vẫn tỉnh táo nhưng khó khăn khi di chuyển hoặc giữ thăng bằng, có các vấn đề về thị lực, thính lực, đau rút cơ, khó thở.

Cách xử lí vùng bị bỏng điện trong khi chờ sự trợ giúp từ y tế

Bạn nên sử dụng băng gạc và vô trùng đắp vào vết thương để sơ cứu khi bị bỏng điện. Trong trường hợp nạn nhân bị bỏng điện nặng, không nên cố gắng gỡ những mảnh quần áo dính trên da của nạn nhân, bạn có thể dùng kéo cắt bỏ nhẹ nhàng phần quần áo không dính vào vùng da bị bỏng. 

Bạn không nên sử dụng khăn tắm hoặc chăn phủ lên vết bỏng vì các sợi vải có thể rơi ra và dính lên vết thương, khiến vùng da bị bỏng trở nên tồi tệ hơn. Không nên làm mát vùng da bị bỏng điện bằng nước đá lạnh và không bôi dầu mỡ lên vết bỏng.

Theo dõi các triệu chứng của nạn nhân

Các triệu chứng sau khi bị bỏng điện có thể là ớn lạnh, da nhợt nhạt, mạch đập nhanh. Cần theo dõi liên tục nếu nạn nhân có biểu hiện của bất cứ triệu chứng gì, điều này rất hữu ích cho quá trình chữa trị vết bỏng.

Giữ ấm cho nạn nhân

Cố gắng giữ ấm cho nạn nhân là cách sơ cứu bỏng điện cơ bản trong lúc chờ nhân viên cứu trợ, để khiến các triệu chứng sốc không trở nên nghiêm trọng hơn. Bạn có thể dùng chăn hoặc áo đắp cho nạn nhân, nên tránh vết bỏng.

Hy vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn phòng tránh được các rủi ro về điện và có những phương pháp sơ cứu khi bị bỏng điện gây ra.